Ý nghĩa phong tục cúng ông công ông táo ngày 23 tháng chạp

Ý nghĩa phong tục cúng ông công ông táo của người Việt

Để có thể tìm hiểu ý nghĩa của phong tục này đầu tiên phải kể để nguồn gốc sự tích của ông công ông táo.

Sự tích ông công ông táo

Sự tính ông Công ông Táo là một câu chuyện cảm động

Sự tích bắt nguồn từ một gia đình từ xưa có hai vợ chồng sống Thị Nhi và Trọng Cao sống hạnh phúc với nhau. Tuy nhiên do sống với nhau lâu mà mãi không con nên Trọng Cao hay kiếm chuyện đay nghiến vợ.

Đỉnh điểm vì một chuyện nhỏ mà Trọng Cao làm lớn chuyện rồi đánh đuổi Thị Nhi ra khỏi nhà.

Về phần Thị Nhi sau khi đau khổ bị chồng đuổi đã đi lang thang đến xứ khác và gặp Phạm Lang. Sau đó 2 người phải lòng nhau rồi kết thành vợ chồng.

Một thời gian sau Trọng Cao sau khi nguôi giận đã ân hận, day dứt. Tuy nhiên vợ đã bỏ đi xa nên Trọng Cao đã lên đường đi tìm kiếm vợ.

Ngày qua ngày Trọng Cao đi tìm vợ cũng đã hết gạo, hết tiền. Cao phải làm kẻ ăn xin dọc đường. Vào một ngày đi xin ăn Cao đã tìm đến đúng nhà của Nhi để xin. Lúc đó Phạm Lang đi vắng không có nhà, Nhi nhận ra đây là người chồng cũ nên mời vào nhà nấu cơm nước mời Cao. Đúng lúc đó Phạm Lang trở về, Thị Nhi sợ chồng nghi oan nên nên giấu Cao vào đống rạ sau vườn.

Chẳng may, hôm ấy Phạm Lang cần tro bón ruộng nên đã ra sau nhà đốt đống rạ. Trong nhà Thị Nhi thấy lửa to vội chạy ra lao mình vào cứu Trọng Cao nhưng bị kẹt lại. Phạm Lang thấy thương vợ cũng nhảy theo vào đám cháy nên cả ba đều bị lửa thiêu chết.

Thượng đế cảm động với tình nghĩa của ba người nên phong cho làm vua bếp Định Phúc Táo Quân. Phạm Lang làm thổ công trông coi việc trong bếp, Trọng cao làm thổ địa trông coi việc trong nhà, Thị Nhi làm Thổ Kỳ trông coi việc chợ búa. Ba vị Táo Quân có quyền lực định đoạt may mắn, phúc họa của gia đình. Ngoài ra các Táo còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ, mang lại an lành cho gia đình.

Ý nghĩa của tục tiễn ông Công, ông Táo về trời

Vào ngày 23 tháng chạp âm lịch các gia đình sẽ dọn dẹp lại nhà cửa, bàn thờ sạch sẽ. Sau đó sửa soạn các mâm cỗ, vàng mã, cá chép vàng và hương hoa tiễn ông táo về trời.

Đây là ngày gia chủ tỏ lòng biết ơn với ba vị thần đã cho lửa. Người đã mang lại sự sung túc ấm no và bảo vệ gia đình trong suốt một năm.

Vì vậy, tục cúng ông táo có ý nghĩa cầu mong cho gia đình được ấm no, hạnh phúc. Sau đó mới đến ý nghĩa thờ Vua Bếp chuyên quản lý việc bếp núc.

Ông táo về trời sẽ trình với Ngọc Hoàng về việc làm ăn cùng cách sống của mỗi gia đinh dưới hạ giới. Cá chép là phương tiện để ông Táo cưới về trời. Vậy nên, sau khi cúng lễ xong các gia đình sẽ mang cá chép ra ao, hồ, sông, suối thả.

Cá chép luôn đi liền với câu tục ngữ “cá vượt vũ môn” hay “cá chép hóa rồng”. Vậy nên cá chép mang ý nghĩa biểu tượng cho sự kiên trì, bền bỉ, tinh thần vượt qua khó khăn để hướng tới thành công.

Tục cúng ông tao ngày 23 tháng chạp tại ba miền có đôi chút khác nhau. Tại miền Trung và miền Nam người dân thường đặt một bàn thờ riêng tại khu vực nhà bếp để thờ ba vị Táo với bài vị chữ đỏ. Trong khi đó tại miền bắc người dân không có tập tục đặt bàn thờ ông Táo trong bếp.

Lễ vật cúng ông công ông táo

Mâm lễ cúng ông Công ông Táo

Lễ vật dùng để cúng cho ông công, ông táo gồm có:

Mũ ông công, ông táo, ba bộ hài và áo quan, vàng mã, hương, đèn nến, lọ hoa tươi, mâm ngũ quả tươi. Ngoài ra cần chuẩn bị thêm một con cá chép cúng ông Công, ông Táo còn sống khỏe mạnh thả trong chậu nước. Loài cá thường được ưa chuộng là loài cá chép vàng.

Có thể chuẩn bị thêm một mâm cỗ mặn với các món ăn theo phong tục cổ truyền người Việt.

Qua bài viết trên có thể nhận thấy, người Việt qua các thế hệ đều quan niệm ba vị ông Công, ông Táo là người định đoạt hung cát và tài lộc, may mắn của gia đình. Và dĩ nhiên mức độ phúc đức đạt được sẽ tùy thuộc vào những hoạt động của gia chủ cùng các thành viên trong gia đình. Vậy nên đến ngày 23 tháng chạp âm lịch, người dân bắt đầu làm lễ tiễn đưa Táo Quân về chầu trời một cách nghiêm trang đầy thành kính.

Xem thêm: Trang trí bàn thờ phong thuỷ ngày tết mang lại may mắn năm Canh Tý