Từ xa xưa, dân ta đã có tục chơi tranh vào những ngày đầu năm. Trong đó tranh 'tứ quý' là thú vui tao nhã của các bậc vua chúa, quan lại giàu có. Vậy chúng ta cùng tìm hiểu xem loại tranh nào được liệt vào hàng 'tứ quý' qua bài viết dưới đây.
Tranh tứ quý là gì?
Có thể hiểu rằng 'tứ quý' ở đây có nghĩa là 'bốn mùa'. Chữ 'quý' còn mang ý nghĩa là vật quý báu, có giá trị. Vậy nên tranh tứ quý luôn miêu tả bốn loài cây quý giá nhất, tiêu biểu cho mỗi mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông. Bộ tranh này luôn nằm trong số các vật phẩm phong thủy được yêu thích nhất và có giá trị kinh tế - tinh thần rất cao.
Trên mỗi bức tranh sẽ là một loài cây, loài hoa tương ứng đại diện cho một mùa trong năm. Đại diện cho mùa Xuân là hoa mai hoặc hoa đào. Đại diện cho mùa hạ là cây thúc, hoa sen, hoa hồng, hoa lựu. Đại diện cho mùa thu là hoa cúc, hoa phù dung. Đại diện cho mùa đông là cây tùng.
Từ phải sang: Tùng - Cúc - Trúc - Mai, bốn loài cây mô tả lại bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông dưới góc nhìn phong thủy
Ngoài ra mỗi loài hoa, loài cây lại tương ứng với một giống chim. Vậy nên để đúng quy tắc của tranh tứ quý thì khi vẽ tranh loài hoa nào thì phải đi với loại chim tương ứng của nó. Ví như khi vẽ hoa mai cùng với khổng tước, hoa hồng vẽ với chim công, hoa cúc vẽ với kê (gà), cây tùng vẽ với hạc.
Có nhiều loại kết hợp của tranh tứ quý như:
Đào – Trúc – Cúc – Tùng
Mai – Lan – Cúc – Trúc
Tùng – Cúc – Trúc – Mai
Mai – Sen – Cúc – Tùng
Những bức tranh Tết 'tứ quý' làm bằng gỗ được chạm khắc cẩn thận như thế này có giá trị rất lớn
Ý nghĩa của bộ tứ quý trong phong thủy
Trong quan niệm của người Việt Nam, bộ tứ là biểu hiện của sự đầy đủ, vững chắc, vĩnh cửu, hạnh phúc… Bộ Tứ Bất Tử gồm bốn vị thần bảo hộ bờ cõi nước Nam: Sơn Tinh, Chử Đồng Tử, Mẫu Liễu Hạnh, Thánh Gióng. Vậy nên 'tứ quý' là biểu trưng của sự may mắn cùng điềm lành trong cuộc sống hằng ngày.
Xuất phát từ quan niệm đó, người nghệ sĩ dân gian đã tạo ra bộ tranh tứ quý. Tranh không chỉ thể hiện vẻ đẹp của cây, hoa bốn mùa mà còn là lời cầu mong may mắn, sức khỏe.
Như vậy người Việt sử dụng tranh phong thủy tứ quý trong nhà ngoài tác dụng trang trí cho ngôi nhà tăng thêm tính thẩm mỹ thì họ còn thông qua đó cầu mong sự may mắn, sung túc cho gia đình.
Các loại cây và hoa trong bộ tứ quý đều ẩn chứa một thông điệp. Bộ tranh Tùng - Cúc -Trúc - Mai thể hiện mỗi loài cây với một ý nghĩa phong thủy khác nhau:
Tranh cây tùng
Tranh cây tùng hay là cây thông, là một loài cây có sức sống mãnh liệt. Cây tùng có thể sống ở những nơi vách đá cheo leo, thiếu nước, thiếu dinh dưỡng. Ngoài ra, chúng còn là cây thường xuân, luôn xanh tốt mà không hề rụng lá suốt mùa đông lạnh giá. Vì vậy người phương Tây rất coi trọng loài cây này và lấy nó làm biểu tượng của lễ Giáng sinh.
Cây tùng còn xuất hiện rất nhiều trong các bức tranh sơn thủy. Sức sống mãnh liệt của nó được thể hiện qua màu lá xanh tươi cho dù mùa hè nóng nực hay mùa đông tuyết rơi
Trong phong thủy cây tùng mang ý nghĩa trường thọ, mạnh mẽ, chính trực phi thường. Chúng còn giúp xua đuổi tà ma, quỷ dữ cho gia đình luôn được bình an, hạnh phúc.
Tranh cây hoa cúc
Tranh cây hoa cúc tượng trưng cho sự may mắn, bình yên trong cuộc sống. Màu vàng của hoa cúc là màu may mắn trong những ngày đầu năm. Thường các họa sĩ hay chọn cúc vạn thọ để đưa vào bức tranh. Cúc vạn thọ - đúng như cái tên - mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe và sự trường thọ, rất hợp với gia đình có người cao niên.
Đôi khi họa sĩ cũng chọn hoa cúc tím để thể hiện lên tranh. Màu tím của cúc tượng trưng cho sự sang trọng, sung túc, quý phái, thể hiện lời cầu mong phát tài, thăng tiến trong sự nghiệp
Tranh cây trúc
Theo quan niệm của người Việt, cây trúc đại diện cho sự phú quý, đại cát đại lợi. Cây trúc mang trong mình cốt cách bậc quân tử: rắn rỏi, kiên cường, liêm khiết… Người treo tranh mong muốn được sống như cây trúc, bền bỉ, vững vàng vượt qua khó khăn.
Cây trúc mang dáng dấp của người quân tử chính trực, liêm khiết. Hình ảnh này còn được gắn với hoa sen - loài hoa sống giữa bùn lầy nhưng vẫn thơm ngát hương và vươn mình vượt qua nghịch cảnh
Chữ “trúc” và “chúc” có phát âm gần tương đồng, mang hàm ý là chúc phúc.
Tranh hoa mai
Trong quan niệm của người Việt xưa, hoa mai là biểu tượng cho sức sống sinh sôi nảy nở của mùa xuân. Màu vàng của hoa mai tượng trung cho sự hi vọng, ánh sáng, phú quý và may mắn.
Năm cánh của hoa mai được ví như năm phước lành đến với gia đình gồm: may mắn, hạnh phúc, trường thọ, thành công, đầm ấm
Do đó trong những ngày đầu năm rất thích hợp để treo tranh hoa mai trong nhà. Nó là lời cầu mong năm mới để công việc suôn sẻ, gia đình hạnh phúc, tài lộc tràn đầy.
Nói chung, tranh bộ tứ quý mang ý nghĩa phong thủy cho phòng khách vô cùng to lớn. Tuy nhiên, tùy theo quan niệm, lối sống mà 'tứ quý' lại được thể hiện bằng những cách khác nhau. Nó thể hiện tâm tư, tình cảm của người dân cũng như phong tục tập quán riêng mỗi vùng miền.
Ngoài tranh bộ tứ quý, bạn có thể tham khảo thêm về tranh Tết tại: Tranh phong thủy nhật xuất thiên sơn
Trên đây là ý nghĩa của tranh tứ quý mà chúng tôi muốn chia sẻ với quý độc giả. Hi vọng những thông tin trên có thể gợi ý cho bạn chọn lựa bộ tranh tứ quý phù hợp, mang lại may mắn, sức khỏe và tài lộc cho gia đình mình.