Đây là những điểm mới nổi bật trong Luật Đất đai 2013 bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2014.
Ngày 29/11/2013,
Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai năm 2013. So với Luật Đất đai năm
2003, Luật Đất đai năm 2013 có 14 chương với 212 điều, tăng 7 chương và
66 điều, đã khắc phục, giải quyết được những tồn tại, hạn chế phát sinh
trong quá trình thi hành Luật đất đai năm 2003. Đây là đạo luật quan
trọng, có tác động sâu rộng đến chính trị, kinh tế, xã hội của đất
nước, thu hút được sự quan tâm rộng rãi của nhân dân.
Nhìn lại toàn bộ Luật Đất đai 2013, có thể thấy một số đổi mới quan trọng bao gồm:
Thứ nhất, Luật Đất đai sửa đổi đã q
uy định cụ thể hóa các quyền nghĩa vụ của Nhà nước đối với người sử dụng đất như:
Quy định về những bảo đảm của Nhà nước đối với người sử dụng đất; trách
nhiệm của Nhà nước đối với đồng bào dân tộc thiểu số, người trực tiếp
sản xuất nông nghiệp; trách nhiệm của Nhà nước trong việc cung cấp thông
tin đất đai cho người dân.
Thứ hai, Luật
mở rộng thời hạn giao đất nông nghiệp
cho hộ gia đình, cá nhân sản xuất nông nghiệp. Cụ thể, nâng thời hạn
giao đất nông nghiệp trong hạn mức đối với hộ gia đình, cá nhân từ 20
năm lên 50 năm. Luật cũng mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất
của hộ gia đình, cá nhân đáp ứng yêu cầu tích tụ đất đai phục vụ sản
xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại phù hợp với đường lối phát triển
nông nghiệp, nông thôn. Cho phép hộ gia đình, cá nhân tích tụ với diện
tích lớn hơn (không quá 10 lần hạn mức giao đất nông nghiệp).
Thứ ba, Luật đất đai năm 2013
quy định rõ nguyên tắc định giá đất phải theo mục đích sử dụng đất
hợp pháp tại thời điểm định giá, theo thời hạn sử dụng đất. Bỏ việc
công bố bảng giá đất vào ngày 1/1 hàng năm. Bảng giá đất chỉ áp dụng đối
với một số trường hợp thay cho việc áp dụng cho tất cả các mục đích như
quy định hiện hành. Bổ sung quy định về cơ quan xây dựng, cơ quan thẩm
định giá đất, vị trí của tư vấn giá đất trong việc xác định giá đất,
thẩm định giá đất và việc thuê tư vấn để xác định giá đất cụ thể.
Thứ tư, Luật thiết lập sự bình đẳng hơn trong việc tiếp cận đất đai giữa nhà đầu tư trong và nước ngoài;
quy định cụ thể điều kiện được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư nhằm lựa chọn được nhà đầu tư
có năng lực thực hiện dự án. Đặc biệt, Luật đã bổ sung quy định về điều
kiện được giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án có sử dụng đất
trồng lúa, đất có rừng, dự án đầu tư tại khu vực biên giới, ven biển và
hải đảo.
Thứ năm, một trong những điểm mới quan trọng của Luật Đất đai 2013 là
quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở
và tài sản khác gắn liền với đất. Luật bổ sung quy định về các trường
hợp đăng ký lần đầu, đăng ký biến động, đăng ký đất đai trên mạng; bổ
sung quy định trường hợp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài
sản khác gắn liền với đất là tài sản chung của nhiều người thì cấp mỗi
người một giấy chứng nhận, hoặc cấp chung một sổ đỏ và trao cho người
đại diện. Luật cũng quy định những trường hợp có thể cấp giấy chứng nhận
ngay cả khi không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Thứ sáu, Luật quy định cụ thể và đầy đủ từ
việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư
đảm bảo một cách công khai, minh bạch và quyền lợi của người có đất thu
hồi đồng thời khắc phục một cách có hiệu quả những trường hợp thu hồi
đất mà không đưa vào sử dụng, gây lãng phí, tạo nên các dư luận xấu
trong xã hội. Đặc biệt, Luật Đất đai năm 2013 cũng quy định chế tài
mạnh để xử lý đối với trường hợp không đưa đất đã được giao, cho thuê
vào sử dụng hoặc chậm đưa đất vào sử dụng; quy định đầy đủ, rõ ràng về
những trường hợp thật cần thiết mà Nhà nước phải thu hồi; quy định giá
đất bồi thường không áp dụng theo bảng giá đất mà áp dụng giá đất cụ thể
do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi
đất.
Thứ bảy, điểm đặc biệt trong Luật đất đai sửa đổi, bổ sung lần này lã đã bổ sung các
quy định mới về hệ thống thông tin, hệ thống giám sát,
theo dõi, đánh giá một cách công khai, minh bạch và đảm bảo dân chủ
trong điều kiện đất đai thuộc sở hữu toàn dân. Luật đã dành một chương
để quy định về việc xây dựng hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu
đất đai, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin đất đai của mọi người dân.
Thứ tám, Luật đất đai 2013
quy định hoàn chỉnh hơn các chính sách đất đai đối với khu vực nông nghiệp;
hoàn thiện hơn quy định về chế độ sử dụng đất đối với sử dụng cho khu
công nghiệp, khu công nghệ cao và khu kinh tế; bổ sung quy định việc sử
dụng đất để xây dựng công trình ngầm, đáp ứng yêu cầu đặt ra của thực
tiễn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thứ chín,
Luật chỉ quy định về các vấn đề chung của thủ tục hành chính về đất đai
và giao Chính phủ quy định cụ thể trình tự, thủ tục để đáp ứng yêu cầu
cải cách thủ tục hành chính và điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin
trong quá trình thực hiện.
Thứ mười, Luật Đất đai năm
2013 đã bổ sung những nội dung cơ bản trong việc điều tra, đánh giá về
tài nguyên đất đai, nhằm khắc phục bất cập hiện nay mà Luật Đất đai năm
2003 chưa có quy định cụ thể. Luật cũng bổ sung những quy định quan
trọng trong nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, nhằm khắc
phục khó khăn khi lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bổ sung và quy
định rõ quyền và nghĩa vụ sử dụng đất của người dân trong vùng quy hoạch
đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, nhằm đảm bảo quyền và
lợi ích hợp pháp của người sử dụng
Lan Anh