Giai đoạn từ 2015 đến nay, công tác phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận với 51 dự án đã và đang được triển khai, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho hàng trăm nghìn người. Tuy nhiên, trên thực tế, quá trình triển khai thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ.
Theo báo cáo của Sở xây dựng Bắc Ninh, toàn tỉnh hiện có 51 dự án nhà ở xã hội đã và đang được triển khai với 46.290 căn hộ, tổng diện tích sàn khoảng 3.931.992m2, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho khoảng 189.459 người.
Trong đó, có 22 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân với 30.652 căn hộ, đáp ứng nhu cầu ở cho khoảng 114.085 công nhân.
Số dự án nhà ở xã hội dành cho các đối tượng khác là 29 dự án với khoảng 15.638 căn hộ, đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho khoảng 75.374 người.
Tuy nhiên, dựa trên kết quả khảo sát và thống kê, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có gần 150 nghìn công nhân đang lưu trú, hiện có khoảng 73,8% đang ở trọ tại các khu nhà ở do người dân tự xây dựng; 26,2% công nhân đang ở tại các khu nhà ở công nhân tập trung theo dự án.
Số lượng người lao động có thu nhập thấp và các nhóm đối tượng có nhu cầu về nhà ở xã hội trên toàn tỉnh hiện nay đã là hơn 230 nghìn người.
Dù nhiều về cả số lượng dự án cũng như số căn hộ nhưng nguồn cung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Đặc biệt phân khúc về nhà ở cho đối tượng thu nhập thấp, hộ nghèo và hộ cận nghèo tại khu vực nông thôn vẫn thiếu.
Theo Sở Xây dựng Bắc Ninh, tại địa phương hiện đang có 5 vướng mắc về cơ chế chính sách cần sớm được điều chỉnh để triển khai áp dụng, cụ thể như sau:
Thứ nhất, theo quy định tại Điều 49, 50, 51 Luật Nhà ở 2014:
Nhóm đối tượng “Hộ gia đình có thu nhập thấp, hộ nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn” chỉ được hỗ trợ theo các chương trình mục tiêu về nhà ở mà không được mua/thuê/thuê mua nhà ở tại các dự án nhà ở xã hội.
Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hiện nay, các nhóm đối tượng này có nhu cầu về nhà ở xã hội rất lớn, nhưng không được mua/thuê/thuê mua.
Trong khi cùng là đối tượng thu nhập thấp nhưng ở khu vực đô thị lại được mua nhà ở xã hội. Đây là một trong những bất cập về chính sách mà địa phương không thể tự tháo gỡ.
Thứ hai, theo khoản 2 Điều 53 Luật Nhà ở 2014 xác định hình thức “Doanh nghiệp, hợp tác xã bỏ vốn mua, thuê nhà ở để cho người lao động trong đơn vị mình thuê” là một hình thức phát triển nhà ở xã hội.
Tuy nhiên trong quy định của Luật Nhà ở và các Nghị định của Chính phủ không có hành lang pháp lý cho hình thức phát triển nhà ở xã hội này.
Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hiện nay, các doanh nghiệp (đặc biệt là các doanh nghiệp FDI) có nhu cầu thuê/mua nhà ở xã hội cho công nhân của mình ở nhằm mục tiêu tăng cường kỷ luật, tập trung quản lý, phòng tránh tệ nạn xã hội nhưng không thể thực hiện được.
Thứ ba, theo quy định của Luật Nhà ở 2014, đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Hiện nay, lượng công nhân có nhu cầu về nhà ở là rất lớn, tuy nhiên rất nhiều công nhân không đáp ứng được tiêu chí về đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân.
Nhiều công nhân phải nộp thuế thu nhập (thực chất thu nhập cao hơn bình thường do làm tăng ca, làm thêm giờ…) nhưng phần lớn thu nhập sau khi nộp thuế đều gửi về gia đình, chỉ giữ lại một phần nhỏ để chi trả cho cuộc sống hàng ngày, cuộc sống hết sức khó khăn nhưng vẫn không đủ điều kiện để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.
Thứ tư, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có một số dự án nhà ở xã hội phục vụ khu công nghiệp được thực hiện lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13.
Tuy nhiên, sau khi dự án đủ điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định tại Điều 63 Luật Nhà ở, đối tượng là công nhân làm việc tại các khu công nghiệp đăng ký mua/thuê/thuê mua nhà ở tại Dự án là rất ít (chủ đầu tư đã công bố rộng rãi đến các doanh nghiệp trên địa bàn để công nhân đăng ký, tuy nhiên chỉ có 0,17% lượng công nhân được khảo sát có nhu cầu đăng ký mua/thuê/thuê mua nhà ở tại dự án).
Đến nay, các dự án này có một số tòa nhà đã hoàn thành thi công xây dựng và đủ điều kiện đưa vào sử dụng, do các đối tượng là công nhân làm việc tại các khu công nghiệp có nhu cầu mua rất ít nên số lượng các căn hộ còn tồn nhiều, chủ đầu tư gặp rất nhiều khó khăn trong việc bán hàng.
Trong khi trên thực tế, các đối tượng quy định tại khoản 1, 4, 6, 7, 8, 10 Điều 49 của Luật Nhà ở có nhu cầu mua rất cao nhưng không đủ điều kiện để giải quyết cho việc mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội.
Do vậy, đề nghị bổ sung đối tượng thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội theo các khoản 1, 4, 5, 6, 7, 8, 10 Điều 49 của Luật Nhà ở được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở xã hội phục vụ khu công nghiệp.
Nhadat24h.net- theo báo xây dựng.