Không nên siết trái phiếu BĐS

Tiềm ẩn rủi ro cuộc đua lãi suất

Theo HoREA, thị trường trái phiếu là kênh huy động vốn quan trọng, thay thế một phần nguồn vốn tín dụng ngân hàng cho các dự án BĐS. Các DN BĐS được bổ sung nguồn vốn đầu tư với cơ chế mềm hơn so với việc phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để được vay tín dụng ngân hàng. Các ngân hàng thương mại đỡ bị áp lực phải gánh vác việc cung ứng tín dụng trung, dài hạn cho các DN BĐS, giảm thiểu được rủi ro, huy động thêm được nguồn vốn nhàn rỗi rất lớn trong xã hội tham gia đầu tư, thay vì chỉ gửi tiết kiệm.

Qua trường hợp Công ty BĐS S.B chào bán 150 tỷ đồng trái phiếu 24 tháng có lãi suất 18%/năm, nhưng không có nhà đầu tư mua, cho thấy các nhà đầu tư trái phiếu cũng đã thể hiện năng lực và trình độ đánh giá, lựa chọn danh mục đầu tư khả thi để tránh rủi ro.

Tuy nhiên, HoREA cũng chỉ ra một số tồn tại, bất cập khi trong 11 tháng năm 2019, có 28/177 DN (chiếm 15,8%) có giá trị trái phiếu phát hành vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu (thống kê của Bộ Tài chính). Đáng lưu ý, có đến 11 DN vượt 50 lần (chiếm tỷ lệ 6,2%), có 6 DN vượt 100 lần (chiếm tỷ lệ 3,38%) vốn chủ sở hữu.

Một số DN BĐS có lãi suất trái phiếu lên đến 12 - 14%/năm, cao hơn mức lãi suất trái phiếu bình quân. Cá biệt có DN có lãi suất trái phiếu ở mức tối đa là 20%/năm.

Một số DN chưa bảo đảm yếu tố minh bạch, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm cung cấp thông tin, không làm rõ mục đích sử dụng vốn trái phiếu và phương án trả nợ gốc, trả lãi, nên có tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu tư trái phiếu, nhất là nhà đầu tư cá nhân.

Việc gia tăng tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân (trong đó có nhiều nhà đầu tư không chuyên nghiệp) cũng đặt ra yêu cầu nâng cao trình độ, kỹ năng đánh giá, lựa chọn DN phát hành trái phiếu và danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro.

Nói cách khác, thị trường trái phiếu DN BĐS hiện nay chưa bảo đảm tính minh bạch, chưa có đầy đủ cơ chế kiểm soát hiệu quả việc phát hành và giao dịch trái phiếu DN riêng lẻ, chưa có nhiều đơn vị tư vấn có năng lực để thực hiện đánh giá chỉ số tín nhiệm của DN phát hành trái phiếu, đánh giá tính khả thi của phương án phát hành trái phiếu.

Tăng cường minh bạch phương án phát hành

HoREA cho rằng cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Nghị định 163/2018/NĐ-CP để tạo hành lang pháp lý phát triển thị trường trái phiếu DN minh bạch, lành mạnh, vừa trở thành một trong những nguồn cung ứng vốn đầu tư trung hạn, dài hạn cho DN, trong đó có DN BĐS, vừa đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các nhà đầu tư trái phiếu.

Việc sửa đổi, bổ sung cần xem xét, cân nhắc đến một số vấn đề mang tính đặc thù của thị trường BĐS như: Thị trường vốn của nước ta chưa phát triển đầy đủ, chưa có các nguồn vốn trung hạn, dài hạn cho thị trường BĐS. Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện lộ trình hạn chế dần tín dụng vào lĩnh vực BĐS, nên các DN khó tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng. Thủ tục đầu tư xây dựng các dự án nhà ở thường mất rất nhiều thời gian, dẫn đến DN bị đọng vốn trong nhiều năm (hầu hết dự án mất không dưới 5 năm mới được huy động vốn). Thị trường BĐS đang gặp rất nhiều khó khăn như sụt giảm nguồn cung dự án, sụt giảm nguồn cung nhà ở, giá nhà đất tăng, chưa đáp ứng được nhu cầu nhà ở của các tầng lớp dân cư, nhất là đông đảo người có thu nhập trung bình, người thu nhập thấp đô thị, người nhập cư…

Do đó, HoREA đề nghị không nên có quan điểm siết lại thị trường trái phiếu BĐS tại thời điểm này, mà nên tập trung xây dựng các quy định pháp luật nhằm tăng cường tính minh bạch của phương án phát hành trái phiếu, thẩm định, đánh giá tín nhiệm của DN phát hành trái phiếu, trách nhiệm giải trình của DN phát hành, tăng cường cơ chế giám sát, kiểm soát của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về yêu cầu sử dụng vốn trái phiếu đúng mục đích theo phương án phát hành.

Chính phủ nên tập trung xây dựng các quy định pháp luật nhằm tăng cường tính minh bạch của phương án phát hành trái phiếu, tăng cường cơ chế giám sát, kiểm soát của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về yêu cầu sử dụng vốn trái phiếu đúng mục đích theo phương án phát hành.

Nguồn: https://baoxaydung.com.vn/khong-nen-siet-trai-phieu-bds-274419.html