Câu chuyện cải tạo các chung cư cũ, xuống cấp ở Hà Nội không còn là câu chuyện mới. Tuy nhiên, đến nay câu chuyện này vẫn luôn là vấn đề “nóng” được dư luận đặc biệt quan tâm.
Mới đây, trận động đất kinh hoàng 7,8 độ hôm 6/2 tại Thổ Nhĩ Kỳ gây thiệt hại về người và của, làm “rúng động” thế giới. Phần lớn trong gần 24.000 người thiệt mạng trong trận động đất là do bị chôn vùi khi nhà đổ sập.
Theo giới chức Thổ Nhĩ Kỳ, hơn 12.141 tòa nhà đã bị phá hủy hoặc hư hại nghiêm trọng sau trận động đất.
Cũng giống như Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam cũng là quốc gia sở hữu nhiều nhà chung cư, khu tập thể cũ và mới. Sự phát triển chung cư cũ, nhà tập thể ở các thành phố lớn diễn ra một cách mạnh mẽ.
Ở miền Bắc, chủ yếu được xây dựng trong giai đoạn từ thập kỷ 60 đến thập kỷ 80 của thế kỷ trước, phổ biến là các nhà chung cư 3-5 tầng.
Ở phía Nam, chủ yếu được xây dựng từ trước năm 1975, có cả nhà chung cư đơn lẻ, các khu chung cư dùng cho cán bộ, công chức, viên chức ở.
Ngược về quá khứ, sau năm 1954, Hà Nội có sự gia tăng dân số mạnh mẽ, nhiều nhà máy, khu công nghiệp được thành lập khiến cho nhu cầu nhà ở ngày càng tăng cao.
Để đáp ứng kịp thời nhu cầu đó, Chính phủ và Ủy ban hành chính (nay là UBND) thành phố Hà Nội đã cho xây dựng một số khu tập thể.
Những năm 1960 – 1986, các khu nhà tập thể ở Hà Nội bắt đầu được hình thành và mở rộng, phản ánh phong cách kiến trúc đương thời, kỹ thuật xây dựng từ Liên Xô (cũ) và các nước xã hội chủ nghĩa trước đây. Khu tập thể đầu tiên theo kiểu Xô Viết là ở phố Hàng Tre, rồi tiếp đó là một số tòa nhà thấp tầng được xây dựng từ 1955 - 1960 ở khu An Dương, Phúc Xá, Mai Hồng, Đại La.
Đến đầu thập niên 1960, xuất hiện thêm khu tập thể Nguyễn Công Trứ phục vụ cho 4.200 người, rồi đến Kim Liên với diện tích khoảng 40ha đất.
Cho đến nay, với sự gia tăng dân số, thống kê bước đầu cho thấy, cả nước có khoảng 2.500 khối nhà chung cư cũ được xây dựng từ trước năm 1994 (tương đương hơn 3 triệu m2 sàn) với hơn 100 nghìn hộ dân sinh sống.
Các nhà chung cư được xây dựng qua nhiều giai đoạn khác nhau và được bố trí tại các đô thị của địa phương.
Tuy nhiên, sau hơn 60 năm, nhà chung cư, khu tập thể cũ đã xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng.
Đáng quan ngại, theo báo cáo số liệu của Sở Xây dựng, tại Hà Nội có đến 1.579 chung cư cũ (bao gồm khoảng 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư và khoảng 306 chung cư cũ độc lập, đơn lẻ).
Trong đó, có 6 khu chung cư, dự án nhà chung cư có nhà nguy hiểm cấp D phải phá dỡ để xây dựng lại như nhà C8 Khu tập thể Giảng Võ; nhà G6A Khu tập thể Thành Công; nhà A Khu tập thể Ngọc Khánh; 2 đơn nguyên đầu hồi Khu tập thể Bộ Tư pháp.
Theo thống kê, thành phố Hồ Chí Minh có 1.568 chung cư, với trên 1.800 lô. Trong đó, 474 chung cư xây trước năm 1975, 16 chung cư cấp D bắt buộc di dời (rải rác các quận 1, 3, 5, 6, Tân Bình).
Tuy nhiên đến nay, tiến độ di dời chưa đạt kỳ vọng. Tháng 6/2022, thành phố Hồ Chí Minh cũng đã có thông báo di dời nhà chung cư số 430 đến số 444 trên đường Trần Hưng Đạo, quận 5 do nguy hiểm.
Để “gỡ vướng” thực trạng cải tạo nhà chung cư cũ, UBND thành phố Hà Nội cũng như UBND thành phố Hồ Chí Minh đã thành lập các Ban chỉ đạo, thực hiện tổng kiểm tra, rà soát, khảo sát, kiểm định tổng thể các chung cư cũ; lập quy hoạch chi tiết, tổng mặt bằng chung cư cũ, đề án quy định quy gom tái định cư; kế hoạch cải tạo, xây dựng lại các cũ chung cư.
Mặc dù nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng có thẩm quyền, cùng nhiều hội nghị đánh giá, xin ý kiến chuyên gia và cộng đồng dân cư, thế nhưng, thực trạng đang cho thấy, các dự án cải tạo, xây mới vẫn còn chậm chạp, ì ạch vì nhiều lý do.
Điển hình là chính sách đền bù, hỗ trợ được quy định chưa hợp lý.
Thêm vào đó, chi phí đầu tư lớn, nhưng lợi ích mang lại không cao, nên không thu hút nhà đầu tư; cơ chế bồi thường, giải phóng mặt bằng chưa thỏa đáng, người dân cũng chưa thực hiện đầy đủ quyền và trách nhiệm của mình;
Tiếp nữa là về trình tự triển khai các dự án cải tạo khu chung cư cũ còn phức tạp...khiến công tác cải tạo chung cư cũ vẫn “dậm chân tại chỗ”.
Nhadat24h.net- theo báo xây dựng.